سازمانهای حقوق بشری نسبت به افزایش چشمگیر اعدامها و تشدید نقض حقوق بشر در ایران هشدار دادهاند. بنا بر گزارشهای دیدهبان حقوق بشر و سازمان حقوق بشر ایران، دستکم ۴۷۸ نفر از ابتدای ژانویه تا اواخر ماه مه ۲۰۲۵ در ایران اعدام شدهاند؛ افزایشی ۷۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته.
تنها در ۲۵ روز اول ماه مه، گزارش شده که دستکم ۱۱۳ نفر اعدام شدهاند، و بیم آن میرود که شمار بیشتری در آستانه اجرای حکم باشند.
گروههای حقوق بشری میگویند مقامات ایرانی از مجازات اعدام برای ایجاد رعب عمومی و سرکوب مخالفان استفاده میکنند و افراد هدف، عمدتاً مخالفان سیاسی، اقلیتهای قومی و زنان هستند.
بخش عمدهای از اعدامها مربوط به جرایم مربوط به مواد مخدر است، اما شمار رو به افزایشی از این موارد به اتهامات مبهم امنیتی علیه فعالان و اعضای جوامع بهحاشیهراندهشده مرتبط است.
نرگس محمدی برنده جایزه صلح نوبل، در یک پیام ویدیویی، استفاده از اعترافات اجباری به عنوان مبنای صدور حکم اعدام در ایران را محکوم کرده است.
او گفته این اعترافات تحت شکنجه و فشارهای روانی از سوی بازجویان گرفته میشود، و تأکید کرده که متهمان اغلب از دسترسی به وکیل منتخب خود و برخورداری از دادرسی عادلانه محروم هستند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، مای ساتو، این وضعیت را «بیسابقه» توصیف کرده و هشدار داده که موج اعدامها در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بالاترین میزان از سال ۲۰۱۵ تاکنون بوده است.
ساتو در آخرین اظهارات خود هشدار داد: «اگر این روند نگرانکننده ادامه یابد، مجموع اعدامها ممکن است امسال از مرز ۱۰۰۰ نفر عبور کند - آستانهای هولناک که نیازمند واکنشی جهانی و جمعی است.»
بر اساس گزارش نهادهای ناظر حقوق بشری، از زمان روی کار آمدن مسعود پزشکیان در تیرماه ۱۴۰۳ (جولای ۲۰۲۴)، دستکم ۱۱۶۴ نفر در ایران اعدام شدهاند که بیشترین تعداد در بیش از سه دهه گذشته بهشمار میرود.
با وجود افزایش فشارهای بینالمللی، مقامهای ایرانی نشانی از کاهش روند اعدامها نشان نمیدهند.